zasady pełnej księgowości

Przedsiębiorcy w prowadzonej przez siebie działalności często korzystają z różnego rodzaju składników majątku. Po spełnieniu określonych przepisów powstaje obowiązek wprowadzenia składników do ewidencji środków trwałych. W jaki sposób odpowiednio określić wartość środka trwałego?

Zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się:

– w przypadku odpłatnego nabycia, cenę ich nabycia;

• w razie częściowo odpłatnego nabycia, według cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania;
• według kosztu wytworzenia, w przypadku wytworzenia środka we własnym zakresie
• w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób – wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości;

Cenę nabycia stanowi kwota należna zbywcy powiększa o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania (transport, ubezpieczenie, instalacja, opłaty notarialne itp.).

Wartość poniesionych kosztów należy pomniejszyć o podatek od towarów i usług.

W sytuacji, gdy środek trwały jest importowany do ceny nabycia należy doliczyć cło oraz podatek akcyzowy od importu składników majątku.

W przypadku wykorzystywania przez przedsiębiorcę prywatnego środka trwałego wyceny należy dokonać na podstawie opinii podatnika oraz biorąc pod uwagę ceny rynkowe danego przedmiotu.

Amortyzacja polega na ustaleniu kosztów zużycia środków trwałych. Następnie kwota ta jest odpisywana, aż do całkowitego zużycia. 

Są trzy metody amortyzacji:

1. Degresywna
2. Jednorazowa 
3. Liniowa
   • indywidualna
   • przyspieszona

Amortyzacja degresywna dotyczy środków trwałych zaliczających się do grup 6-6 i 8 KŚT, czyli maszyn, urządzeń i wszystkich środków transportu poza samochodami osobowymi. Podatnik może wtedy przyjąć malejącą stawkę amortyzacyjną. Oznacza to, że z czasem eksploatowania środka trwałego zmienia się jego wydajność. Natomiast jeżeli w nowym roku podatkowym okaże się, że wartość rocznego odpisu jest niższa w porównaniu do wartości metody liniowej, należy wtedy zrezygnować z metody degresywnej i zamienić ją właśnie na liniową.

Jednorazowa amortyzacja jest możliwa, gdy wartość środka stałego nie przekracza 10 000 zł lub fabrycznie nowe środki są zaliczone do grupy 3-6 Klasyfikacji Środków Trwałych.

Jednakże jest możliwość jednorazowej amortyzacji środka, który przekracza wartość 10 000 zł, natomiast należy spełniać dodatkowe warunki t. j.:

• łączna wartość początkowa min. dwóch środków stałych w danym roku podatkowym wynosi 10 000 zł, a początkowy koszt każdego z nich przekracza 3 500 zł
• wartość początkowa nabytego w danym roku podatkowym przekracza kwotę 10 000 zł
• pomoc de minimis

Amortyzacja liniowa indywidualna odbywa się wtedy, gdy przedsiębiorca sam ustala wartość środka, gdy jest on używany lub ulepszony, jednak tylko w wypadku, gdy ten środek trwały nigdy wcześniej nie był wprowadzany do ewidencji tej działalności.

Amortyzacja liniowa przyspieszona dotyczy zwiększenia stawek środków stałych, które mają być wykorzystywane w szczególny sposób.

• 1,2 dla budynków i budowli używanych w warunkach pogorszonych
• 1,4 dla budynków i budowli używanych w warunkach złych; dla maszyn, urządzeń i środków transportu używanych intensywniej, niż przewidują przepisy
• 2,0 dla maszyn i urządzeń z grup 4-6 i 8 KŚT poddanych szybkiemu postępowi technicznemu
  

Aby dowiedzieć się więcej o księgowości, zachęcamy do zapoznania się z pozostałymi artykułami naszych ekspertów.